Wieczerza w zamku miała ugruntować prawo Sopliców do ruin. KsięGA I. Gospodarstwo. Bohaterka przybyła do Soplicowa z Petersburga, gdzie wiodła światowe życie. Zna się na literaturze, malarstwie, muzyce, tańcach, a nawet rzeźbie. Tadeusz pomylił ją z dziewczyną spotkaną o poranku w pokoiku (Asesor nazwał Telimenę ciocią Tadeusza). Dziekan: Ksiądz Stanisław Czernik. Wicedziekan: Ksiądz Piotr Liptak. Dekanalny Wizytator Katechizacji: Ksiądz Piotr Liptak. Dekanalny Duszpasterz Rodzin: Ksiądz Jan Figura. Duszpasterz Służby Liturgicznej: Ksiądz Sebastian Otworowski. Dekanalny Duszpasterz Młodzieży: Ksiądz Marcin Samek. Pan Tadeusz – Księga XI – Rok 1812. Pan Tadeusz – Adam Mickiewicz. Wraz z nastaniem wiosny na Litwie zaczął się ruch wielki. Najpierw zjawiło się ptactwo różnego rodzaju, a potem jakby ciągnąc za nim z lasów wyłoniły się półki żołnierzy. Rozpoczęła się wojna! Jej odgłosy słychać było z każdej strony. Obok Wszystkie rozwiązania dla MUZYKA TADEUSZA NALEPY. Pomoc w rozwiązywaniu krzyżówek. Hasła do krzyżówek Ksiądz z „Pana Tadeusza” Utwórz konto. Język. 1) Czym zaczyna się I księga? a) inwokacja b) wierszem c) krótką apostrofą 2) Kim był dla Tadeusza Sędzia? a) tatą b) dziadkiem c) przyjacielem d) wujkiem 3) Co krytykuje Podkomorzy? a) zapatrzenie na modę francuską b) zasady wychowania młodzieży c) związek Zosi i Tadeusza 4) Kogo nazwano ,,Bogiem Wojny,,? Pan Tadeusz - co trzeba wiedzieć, aby zacząć rozumieć? Problem z rozumieniem Pana Tadeusza bierze się w pewnej mierze z niedostatków znajomości historycznych i kulturowych kontekstów dzieła. Trzeba pamiętać, że dla bohaterów i narratora, a tym samym autora i jego współczesnych, konkretne wydarzenia, które odbyły się w niedalekiej dla nich przeszłości, postacie z bieżącej I Pana Tadeusza z Zofią przywodzi. Tadeusz lewą dłonią dotykając głowy, Pozdrowił swych dowódców, przez ukłon wojskowy. Zofia z opuszczoném ku ziemi wejrzeniem, Zapłoniwszy się, gości witała dygnieniem; (Od Telimeny pięknie dygać wyuczona.) Miała wianek na głowie jako narzeczona, Z resztą ubior ten samy w jakim dziś w kaplicy Proponuje młodzieńcowi małżeństwo. Tadeusza słowa Telimeny wzruszają, czuje do kobiety litość, żal mu jej, lecz propozycji małżeństwa spanikowany stanowczo się sprzeciwia. Tadeusz po rozmowie z Telimeną wybiera się nad stawy, by popełnić samobójstwo. Nad stawami spotkał zasłuchanego w nocne melodie stawu Hrabiego wraz z Tadeusz Guz (ur. 7 lutego 1959 w Zwierzyńcu) – polski katolicki prezbiter, filozof, teolog, profesor nauk humanistycznych, nauczyciel akademicki Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego [1] . Krytyk modernizmu katolickiego, protestantyzmu i nauki Marcina Lutra, znany z kontrowersyjnych wypowiedzi, a także z wypowiedzi dotyczących epidemii Sędzia Soplica - charakterystyka. Nie znamy jego imienia. W młodości zaręczony z córką Wojskiego, która umiera przed ich ślubem. Sędzia do końca pozostaje wiernym swej młodzieńczej miłości i sam siebie nazywa wdowcem. Nigdy wcześniej nie poznał osobiście starszego brata, Jacka. Najpierw przebywał w szkole jezuickiej, a potem AVQIhx. Jego historia stanowi główną oś powieści. Prawda o jego życiu odsłaniana jest jednak stopniowo i nie chronologicznie. W młodości Soplica był człowiekiem bardzo porywczym i nie dającym się nikomu podporządkować. Zakochany w córce swojego przyjaciela Stolnika, doznaje ogromnego zawodu raniącego jego dumę. Wie, że nie dostanie zgody na ślub z dziewczyną, liczy jednak że jej ojciec sam zaproponuje mu małżeństwo z nią. Gdy tak się nie dzieje, a dodatkowo Horeszko prosi go o zdanie na temat kasztelana, z którym chce wyswatać córkę, Jacek wpada we wściekłość, jednak nie daje po sobie tego poznać, obiecując jedynie w duchu straszną zemstę. Potem żeni się z kobietą, której nie kocha i która daje mu syna – Tadeusza. Zaczyna także pić i odchodzić powoli od zmysłów z powodu swojej nieszczęśliwej miłości do Horeszkówny. Zaniedbuje siebie i rodzinę, co sprawia, że wszyscy po kolei odsuwają się od niego. Po cichu jednak dalej planuje zemstę za urażoną dumę. Okazja nadarza się, gdy zamek Stolnika najeżdżają Rosjanie, Soplica przyłącza się do nich, skutkiem czego zostaje nazwany zdrajcą narodowym i musi uciekać za granicę. Wtedy to następuje przemiana bohatera. Postanawia odpokutować dawne grzechy, wstępuje do zakonu bernardynów i poświęca się walce o niepodległość ojczyzny, co jest teraz głównym celem jego życia. Walczy z własnymi słabościami, ognisty temperament koi pokorą i posłuszeństwem wobec przełożonych. Oddaje się działaniom konspiracyjnym na teranie zaborów. Gdy wraca do Soplicowa, nikt go nie poznaje, ponieważ blizny na jego twarzy odniesione podczas licznych walk doskonale maskują tożsamość. Zwany od tej pory Księdzem Robakiem, stara się wzniecić powstanie wśród szlachty, które niestety zostaje przerwane przez zajazd, gdzie zakonnik odnosi ranę i wkrótce potem, wyjawiwszy “Pan Tadeusz” to utwór Adama Mickiewicza. Dzieło powstało ku pokrzepieniu serc. Autor kierował się tęsknotą za Ojczyzną, emigracją i trudną sytuacją w państwie. Zamieszczony fragment przedstawia nam scenę w karczmie Jankiela. Zebrali się tam przedstawiciele szlachty i ks. Robak. Tego typu zebrania odbywały się w niedzielę po mszy i były elementem zwyczaju. Podczas takich spotkań mężczyźni zażywali tabaki, pili trunki i rozmawiali o sytuacji w kraju. Ks. Robak częstuje zebranych tabaką z częstochowskiej artykuł aby odblokować treść“Pan Tadeusz” to utwór Adama Mickiewicza. Dzieło powstało ku pokrzepieniu serc. Autor kierował się tęsknotą za Ojczyzną, emigracją i trudną sytuacją w państwie. Zamieszczony fragment przedstawia nam scenę w karczmie Jankiela. Zebrali się tam przedstawiciele szlachty i ks. Robak. Tego typu zebrania odbywały się w niedzielę po mszy i były elementem zwyczaju. Podczas takich spotkań mężczyźni zażywali tabaki, pili trunki i rozmawiali o sytuacji w kraju. Ks. Robak częstuje zebranych tabaką z częstochowskiej tabakiery. Po poczęstunku mężczyźni kichali, co oznaczało wzajemny szacunek. Podczas swoich wypowiedzi Bernardyn wspomina postać Napoleona. Podkreśla jego religijność, czy zasługi dla Rzeczypospolitej. Ksiądz Robak mówi także o Dąbrowskim. Zaznacza, że odebrał Gdańsk Niemcon, w ten sposób zakonnik budzi nadzieję u szlachty. Zachęca także do przyłączania się do wojsk napoleońskich. Szlachta to bohater zbiorowy “Pana Tadeusza”. Ukazani są jako grupa niejednolita, wyraźnie podkeślony jest indywidualizm postaci. Mickiewicz przedstawia zalety i wady szlachty. To ludzie odznaczający się patriotyzmem, przywiązani do obyczajów, tradycji, ceniący pochodzenie i religijni. Posiadali także cechy negatywne takie jak awanturnictwo, pijaństwo, łatwo ulegali manipulacjom, czego przykładem jest wykorzystanie ich naiwności przez Gerwazego podczas najazdu na Soplicowo. Mickiewicz podkreśla zalety szlachty, wady traktuje humorystycznie, “z przymrużeniem oka”. Ogromny wpływ na bohatera zbiorowego ma ksiądz Robak. W karczmie namawia do wstąpienia do wojsk Napoleona. Przygotowuje również powstanie na Litwie. Początkowo poznajemy tego bohatera jako Jacka Soplicę, który jest awanturnikiem, człowiekiem zapalczywym, co doprowadza do zabójstwa Stolnika. By odpokutować swoje winy - wstępuje do zakony i przyjmuje nazwisko ksiądz Robak. Zmienia się wówczas jego charakter. Staje się cichym, skromnym mnichem. Pojawia się w Soplicowie, nie rozpoznany przez nikogo, bierze czynny udział w życiu szlachty, ma u nich wielki posłuch. Scena “Pana Tadeusza” ukazuje wady i zalety szlachty. Podkreśla podatność tej grupy społecznej na manipulacje, co sprytnie wykorzystuje Gerwazy. Jednocześnie fragment ujawnia patriotyzm szlachty, gotowość do walki oraz umiejętność zjednoczenia się w imię wspólnego dobra. Autor utworu : Adam Mickiewicz Epoka literacka : Romantyzm Rodzaj literacki : Epika Gatunek literacki : Epopeja Czas i miejsce powstania utworu : Paryż, 1832-1834 Data pierwszego wydania : 1834 rok Czas akcji : 1811-1812 rok Miejsce akcji : Litwa- Soplicowo, Dobrzyń, zamek Horeszki Bohaterowie : Jacek Soplica- ksiądz Robak, Sędzia, Stolnik, Hrabia, Gerwazy, Protazy, Tadeusz Soplica, Telimena, Zosia, Maciek Dobrzyński Zagadnienia : Geneza, struktura czasu, charakterystyka szlachty, historia w „Panu Tadeuszu”, rola przyrody w utworze, epopeja narodowa Motywy : Arkadii, miłości nieszczęśliwej, miłości spełnionej, ojczyzny, szlachcica, dworku szlacheckiego, żyda, muzyki, malarstwa, krajobrazu, przyrody, emigranta, konfliktu, tańca, zbrodni, przemiany wewnętrznej bohatera, patriotyzmu, sporu Opracowanie "Pan Tadeusz" ŚCIĄGA Z LEKTURY Pan Tadeusz, czyli ostatni zajazd na Litwie historia Szlachecka z roku 1811 i 1812 we dwunastu księgach wierszem 2. Co oznacza tytułowy zajazd ? Mylony ze zjazdem Otóż jest to nielegalny, siłowy, a czasem nawet i krwawy sposób dochodzenia swoich praw przez szlachtę polską. Najzwyczajniej w świecie- pokrzywdzony, jeśli nie miał własnego zbrojnego oddziału, zbierał “kumpli” napadał na sąsiada, który był mu coś winien. Tak objaśnia to Mickiewicz. 3. Gatunek literacki Epopeja narodowa, epopeja szlachecka. 4. Geneza utworu Utwór został wydany w Paryżu z datą 1834 r., “Pana Tadeusza” uznaje się za podsumowanie twórczości Mickiewicza. Poeta pracował nad nim z przerwami od jesieni 1932 do 13 lutego 1834 r., przebywając na emigracji. Patriotyczna wymowa poematu adresowana była do skłóconego środowiska emigrantów polskich. Tworząc utwór, autor wiedział doskonale, że nie ziściły się nadzieję Polaków pokładane w Napoleonie i jego wyprawie przeciw Rosji. Chciał ich niejako “pocieszyć” po klęsce powstania listopadowego, z siebie za “zrehabilitować” za to, iż nie wziął w nim udziału. Pierwsze wydanie “Pana Tadeusza” okazało się bez “Epilogu”. Został on odnaleziony później, nie wiadomo, czy w zamyśle poety miał stanowić zakończenie utworu, obecnie jednak jest zawsze omawiane wraz z nim. 5. Znaczenie utworu “Pan Tadeusz” jest niekwestionowanym arcydzieła literatury polskiej. Składa się na kunsztowności języka, jakim napisany jest poemat (regularny trzynastozgłoskowiec), niezwykle sugestywne opisy przyrody, a przede wszystkim idealizacja i sakralizacja ojczystego kraju jako największego skarbu dla Polaków- patriotów. Utwór stanowi także niewyczerpalna Skarbnica Wiedzy o obyczajowości szlachty sarmackiej. Cechy gatunku widoczne w utworze:: “Pan Tadeusz” to obszerne utwór epicki, pisany wierszem, rozpoczynające się Inwokacji (do ojczyzny- Litwy i do Matki Boskiej). Bohaterem epopei jest zbiorowość (szlachta litewska), szczegółowo scharakteryzowana. Akcja utworu rozgrywa się w momencie przełomowym dla danej społeczności (oczekiwanie na nadejście Napoleona wyprawiającego się przeciwko Moskwie oraz dokonujące się przemiany społeczno-obyczajowe). Obecne są porównania homeryckie i retardacje- celowe spowalnianie rozwoju utworu. 6. Czas i miejsce akcji Akcja ksiąg I-X toczy się w ciągu kilku dni lata 181, księga XI i XII obejmuje jedną noc i jeden dzień wiosny w 1812. Miejscem akcji jest Soplicowo (majątek sędziego Soplicy w Nowogródzkiem), pobliskie ruiny zamku należące do rodu Horeszków oraz Dobrzyn, zaścianek szlachecki. 7. Co ważnego działo się w poszczególnych księgach I. Gospodarstwo- zawiązanie akcji, przedstawienie bohaterów i miejsca Zamek- Gerwazy opowiada Hrabiemu historię upadku rodu Umizgi- flirty Telimeny, dowiadujemy się, kim jest tajemnicza Dyplomatyka i łowy– Robak agituje szlachtę w karczmie i zabija niedźwiedzia na Kłótnie– 13-ste urodziny Zosi i wprowadzenie jej na salony- Tadeusz odkrywa swoją pomyłkę, kłótnia w zamku i decyzja o Zaścianek– opis wioski szlacheckiej i życia szlachty Rada– szlachta zamierza wywołać powstanie przeciw Moskalom, ale Gerwazy przekonuje ich, że ważniejszy jest zajazd na Zajazd– Robak zdradza Sędziemu swoja tożsamość, szlachta napada na dwór Bitwa– Moskale wyzwalają Sopliców, ale szlachta sprzymierza się i razem napadają na Emigracja- uczestnicy bitwy uciekają za granicę, umierający Ksiądz Robak wyznaje Gerwazemu swoją Rok 1812– rehabilitacja Jacka Kochajmy się– staropolska uczta z serwisem, zaręczyny, uwłaszczenie chłopów. 8. Co ważnego działo się w poszczególne dni Rok 1811 (jesień)Piątek (ks. I)1) Przyjazd Tadeusza i spotkanie z tajemniczą Wieczerza na zamku (poznanie Telimeny).Sobota (ks. II i III)1) Polowanie na Opowieść Gerwazego o Rozmowa Telimeny z Sędzią o planach wyswatania Tadeusza i Flirt Telimeny z Tadeuszem i Hrabią zakończony nocną schadzką z (ks. IV i V)1) Agitacja szlachty w karczmie Jankiela przez księdza Polowanie na Plany małżeńskie 13-ste urodziny Zosi i jej przedstawienie gościom- Tadeusz odkrywa swoją Słynna scena Telimeny z Wieczerza w zamku, kłótnia Hrabiego i Gerwazego ze szlachtą, decyzja o (ks. VI, VII i VIII)1) Woźny niesie pozew przeciw Ksiądz Robak namawia Sędziego do przewodniczenia powstaniu na Narada szlachty w zaścianku Dobrzyn i decyzja o zajechaniu Ksiądz Robak ujawnia Sędziemu swoją Rozmowa Tadeusza ze stryjem o miłości do Przykra rozmowa Tadeusza z Telimeną (zerwanie).7) Zajazd na Sopliców i uczta (ks. IX i X)1) Odsiecz wojsk moskiewskich pod wodzą Płuta i Rykowa (zakucie szlachty w dyby).2) Przybycie księdza Robaka ze Uczta i aroganckie zachowanie Awantura i zwycięska bitwa z Układy z kapitanem Rykowem i ucieczka młodzieży za granicę6) Pożegnanie Tadeusza z Zosią i Hrabiego z Spowiedź Jacka 1812 (wiosna)Dzień pierwszy (ks. XI)1) Nocleg polskich wojsk w Wojski szykuje ucztę staropolską (w nocy).Dzień drugi (ks. XI i XII)1) Nabożeństwo i rehabilitacja Jacka Polowanie na zająca (zwycięstwo obu chartów).3) Zaręczyny trzech par (Tadeusz/Zosia, Asesor/Tekla (córka Wojskiego), Rejent/Telimena).4) Uczta staropolska z udziałem polskich Uwłaszczenie Patriotyczny koncert Jankiela i polonez. 9. Bohaterowie Tadeusz Soplica- młody szlachcic, ma około 20 lat, syn Jacka Soplicy. Wychowany przez jego brata, Sędziego. Wyglądał jak typowy Soplica: otyły, krzepki, silnym. Do Soplicowa przybywa po ukończeniu nauki. Jest bardzo skromny, nieśmiały w kontaktach z kobietami i niedoświadczony. Myli Telimeny z Zosią. W trakcie trwania akcji utworu dojrzewa do roli świadomego obywatela, Soplica- ojciec Tadeusza, brat sędziego. Za młodu dumny szlachcic, zakochany w Ewie Horeszkównie. W trakcie trwania akcji utworu mnich bernardyn, ukrywający (nawet przed bratem) swoją tożsamość pod imieniem Robak, odbywający pokutę za grzechy młodości. Prowadzi także działalność polityczną, jest gospodarz Soplicowa, brat Jacka. Jest bardzo przywiązany do tradycji, upatruje w niej warunek zachowania tożsamości uboga krewna Sędziego, mieszkająca w Soplicowie, wychowująca Zosię. Jest typową kosmopolitką, “dama modna”, zakochana w “Petersburgu”, w którym mieszkała kilka lat, i o którym często opowiada w towarzystwie. Obawia się staropanieństwa, chcę wydać za mąż, ale jest zmienna w uczuciach, niezdolna do prawdziwej córka nieżyjącej Ewy Horeszkówny i kasztelana. Dziewczyna bardzo młoda, ma 14 lat, niewinna, wychowana przez Telimenę z dala od wszelkiego świata w bliskości z naturą, co uczyniło ją czystą i wrażliwą. W trakcie trwania akcji utworu Zosia, podobnie jak Tadeusz, dojrzewa emocjonalnie i jest zdolna bardzo poważnie traktować swoją przyszłą rolę żony i arystokrata, ostatni dalekiej krewnych Horeszkówny (“chociaż po kądzieli”), typowy “kawaler modny”.Podkomorzy- przebywa w Soplicowie jako sędzia sporu o zamek między Soplicami a Horeszkami, przedstawiciele starszego pokolenia, “ostatni, co tak poloneza wodzi”.Wojski Hreczecha- daleki krewny Sędziego pomaga mu w gospodarstwie. Słynny Rębajło- dawny sługa Horeszków, tytułowany Klucznikiem. Od czasu śmierci swego pana nienawidzi Sopliców. To on podsuwa Hrabiemu pomysł dokonania zajazd na Protazy Baltazar Brzechalski, “generał niegdyś trybunalski, woźny”.Maćko nad Maćkami- Maciej Dobrzyński, Matyjasz, 72-letni szlachcic. Powszechnie szanowany. Patriota, były konfederat barski. Jako jeden z niewielu trzeźwo ocenia sytuację, nie daje się wciągnąć w awanturę przeciwko Soplicom. Jednak gdy szlachta trafia do rosyjskiej niewoli, wraz z Robakiem pomaga jej wybrnąć z karczmarz, “Żyd poczciwy, ojczyznę jak Polak kochał”, mistrz gry na cymbałach. Kapitan Ryków- oficer rosyjski, przychylny Polakom: “Co nam do Lachów? Niechaj Moskwa dla Moskala, Polska dla Lacha; ale cóż? Car nie pozwala!”.Major Płut- oficer polski na usługa cara, gorliwy wykonawca jego Stali mieszkańcy dworku szlacheckiego w Soplicowie:– Sędzia Soplica– Tadeusz Soplica– Telimena– Zosia Horeszkówna– Wojski Hreczecha– Tekla Hreczeszanka, Wojszczanka– Woźny– służbab) goście Soplicowa- przybyli na sądy graniczne (czyli po to, by pomóc Sędziemu w sprawie sądowej dotyczącej przyznania prawa własności do zamku Horeszków) lub okazjonalnie zapraszani do stołu:Ksiądz RobakPodkomorzy z rodzinąAsesorRejent BolestaKapitan RynkówMajor PłutŻyd JankielEkonomc) postacie związane z rodem Horeszków:– Hrabia– Stolnik Horeszko– Ewa– Wojewoda– Zosia– Gerwazy Rębajłod) szlachta zaściankowa z Dobrzyna:– Maćkiem nad Maćkami– Bartek Prusak (od nienawiści żywionej do Prusaków)– Maciek Kropiciel lub Chrzciciel (od maczugi zwanej Kropidełkiem)– Bartek Brzytewka (od cienkiej szabli)– Maciek Konewka– Bartek Szydełko (od szpady)e) goście spoza Dobrzyna przybyli na naradę:– Buchman (komisarz z Klecka)– szlachcic Skołuba– dwaj Terajewicze– czterej Stypułkowscy– trzej Mickiewicze– i przypisani już do poprzednich grup: Jankiel, Gerwazy, Hrabiaf) postacie historyczneProtazy wspomina nawet królowa Jadwigę i króla Władysława przywoływana jest też postać Tadeusza Napoleon Bonaparte- wielokrotnie wspominany przez bohaterów książę Józef Poniatowskidowódcy wojsk polskich stacjonujący w Soplicowie i obecni na uczcie :gen. Jan Henryk Dąbrowskigen. Karol Kniaziewiczgen. Ludwik Pacgen. Kazimierz Małachowskikpt. Józef Dwernickidowódcy wojsk polskich stacjonujący w Soplicowie (niewymienieni jako goście na uczcie):gen. Romuald Giedroyćgen. Michał Grabowski 10. Problematyka i główne przesłanie Idealizacja ojczyzny- Poeta w utworze kreuje świat idylliczny, Soplicowo czyni “centrum polszczyzny”. Składa się na tę wizję umiejscowienie dworu na wzgórzu, nad płynącym strumieniem, wśród białych drzew (brzóz). Miejsce to zostaje uwznioślone, wyidealizowane, przedstawione jako święte (sakralizacja: “Kraj lat dziecinnych, on zawsze zostanie/święty i czysty jak pierwsze kochanie). W sieni na ścianach wiszą nie portrety przodków, ale bohaterów narodowych (Kościuszki, Rejtana), zegar wygrywa melodie “Mazurka Dąbrowskiego”. Wszystko to jest dowodem patriotyzmu mieszkańców. Taka idylliczna wizja ojczyzny adresowana była do skróconego środowiska Polaków na emigracji i miała na celu rozbudzenie w ich sercach tęsknota za krajem oraz gotowość oddania życia za jego wolność. Kult szlacheckiej tradycji. Podkreśleniu wagi staropolskiej tradycji służy wielokrotne używanie przymiotnika “ostatni” w utworze (jest to przymiotnik występujący w nim najczęściej) możemy przeczytać o “ostatnim zajeździe”, “ostatnim z Horeszków”, “ostatnim woźnym trybunału” oraz “ostatnim, co tak Poloneza wodził”. W ten sposób podkreślone zostały odchodzenie w przeszłość dawnej, sarmackiej Polski wracaj obyczajowość. Tworzy to nastrój nostalgii, ale inaczej na nadejście nowego pokolenia, a wraz z nim nowych, lepszych dla Polski czasów. Obraz szlachty w “Panu Tadeuszu”. Nie jest on wyidealizowany, ale przedstawione w sposób realistyczny. Mickiewicz nie stroni od uwydatnienia polskich wad narodowych, takich jak pijaństwo, warcholstwo, brak poszanowania prawa, pieniactwo, głupota. Zostają te wady jednak nieco złagodzone przez obecnych utworze liryzm i humor, a przede wszystkim przez optymistyczny rozwiązanie i zakończenie wszystkich wątków, wyrażające nadzieję na możliwość zrozumienia i naprawy błędów przez społeczeństwo polskie, tak jak miało to miejsce w przypadku Jacka Soplicy, którego kreacja jest swoistą syntezą polskich lasów. Ucztowanie w “Panu Tadeuszu”. Czynnością najczęściej opisywane przez Mickiewicza jest jedzenie. Pełni ono funkcją łączącą mieszkańców dworu, stwarza także okazję kultywowania tradycji, pielęgnowania dobrych obyczajów. Scena opisująca deser w Wojskiego wymiar symboliczny. Jego zjedzenie przez gości to “zjedzenie ojczyzny”, którą deser wyobraża. Motyw ten nawiązuje do obrzędu teofagii- spożywania ciała bóstwa (również podczas Eucharystii), co symbolizuje zjednoczenie z tym bóstwem. “Bóstwem”, wartością najwyższa jest dla mieszkańców Soplicowa, tak jak dla romantyków, jest ojczyzna. Rola motywów muzycznych w utworze. W “Panu Tadeuszu” opisane są trzy wielkie koncerty: koncert Wojskiego na rogu (Ks. IV), koncert przedwieczornej (Ks. VIII) oraz koncert Jankiela (Ks. XII). Dodatkowo ważną, symboliczną funkcję pełni motyw “Mazurka Dąbrowskiego”. “Koncert Wojskiego”- mistrzowska sztuka Wojskiego w sposób cudowny oddaje odgłosy polowania, sławiąc jedno z najstarszych zajęć ludzkości, podkreślając nierozerwalny związek człowieka z naturą. Jego odegranie daje sygnał zakończenia łowów. “Koncert Przedwieczorny”- jego mi to twórczy charakter tworzy opis miłosnej rozmowy kochanków- Nieba i Ziemi. Natura przemawia do słuchającego ją człowieka, człowiek wkracza w obręb natury, staje się, czuję się jej nieodłączną częścią. „Koncert nad Koncertami”– motywy muzyczne rozpoznawalne w koncercie Jankiela to: “Polonez Trzeciego Maja”- symbol dawnej Polski, wspomnienie czasów jej świetności, umiejętności wzniesienia się Polaków ponad własne korzyści, działania dla dobra ojczyzny. “Idzie żołnierz borem, lasem…”- pieśń żołnierska, opisująca tułacze losy Bojowników o odzyskaniu niepodległości. “Mazurek Dąbrowskiego”- wyraz napoleońskiego mitu przyszłości, swoista klamra kompozycyjna całego utworu. Pierwszy raz jego melodia brzmi w Księdze I, gdy Tadeusz uruchamia zegar kurantowy. Drugi raz motyw ten pojawia się w księdze IV przy okazji opisu pobytu Księdza Robaka w karczmie, kiedy zebrana szlachta śpiewa tę pieśń, aż wreszcie pieśń ta brzmi na zakończenie koncertu Jankiela jako wielki hymn pochwalny na cześć całego narodu, który nie chce się pogodzić z niewolą. W koncercie Jankiela pojawią się ponadto dźwięki muzyczne niebędące konkretnymi melodiami, ilustrujące takie wydarzenia w historii Polski, jak haniebna konfederacja targowicka z 1792 roku, czy rzez warszawskiej Pragi, dokonana przez Moskali w czasie insurekcji kościuszkowskiej w 1792roku. Kreacja bohaterów jest w podporządkowana w wymowie ideowej tekstu. Mimo że główną postacią epopei, bardziej interesującą niż postać Tadeusza, jest Jacek Soplica- nie mógł on zostać bohaterem tytułowym. Jacek to typ bohatera byronicznego, tajemniczego, ukrywającego w swej przeszłości popełnioną zbrodnię. Wraz z przemianą duchową zmienia imię (Jacek- Robak, tak jak w “Dziadach” cz. III: Gustaw- Konrad, a później w “Potopie” Sienkiewicza: Kmicic- Babinicz). Jako Robak posiada także cechy bohatera romantycznego nowego typu. Nie jest to już samotnie działający buntownik, zdaje on sobie sprawę z konieczności współdziałania ze społeczeństwem, jest realistą. Nie czuję też i nie demonstruje swojej wyższości nad otoczeniem, wprost przeciwnie- jest pokorny. Taka kreacja bohatera miała być dla Polaków wzorem, przykładem postawy, którą teraz powinni przyjąć, jeśli chcą myśleć o podźwignięciu się z niewoli. Tadeusz natomiast jest bohaterem tytułowym. To on wraz z żoną na symboliczny początek nowemu pokoleniu, mającemu w przyszłości wywalczyć niepodległość Polski. Jego partnerka życiowa nie mogła być, oczywiście, Telimena, nawet nie ze względu na swój wiek czy niedostatki urody. Mogła nią zostać jedynie dziewczyna prosta, żyjąca w bliskości z naturą, co czyni ją czystą moralnie, a przede wszystkim wiernym tradycji swojego kraju, nie kosmopolitka, jak Telimena. Funkcja opisów przyrody w “Panu Tadeuszu”. Podstawową funkcją opisów przyrody w zamieszczonych w utworze i idealizacja ojczyzny. Z pierwszym z nich spotykamy się już w “Inwokacji”, gdzie pojawia się obraz kraju, który jawi się oczom, a raczej wyobraźni stęsknione go emigranta jako niezwykły. “Wyzłacanych pszenicą, posrebrzanych żytem”. Są to słowa określające kolory metali szlachetnych, a więc niezwykle cennych. W takich kategoriach jawi się też podmiotowi lirycznemu piękno ojczystego kraju. Motyw ten spotykany również w księdze III, gdzie staje się on przedmiotem sporu między Tadeuszem a Hrabią. Ten ostatni sławi błękit włoskiego nieba, które Tadeusz ocenia jako nudę, i przeciwieństwa mu fascynujące grę o różnobarwnych chmur zdobiących niebo litewskie. Spór ten komentuje Telimena, mówiąc o “chorobie Sopliców”, w którym “oprócz Ojczyzny nic się nie podoba”. Tylko pozornie brzmi ta uwaga jako przygana; w istocie jest dyskretnym, odnarratorskim podkreśleniem patriotyzmu mieszkańców Soplicowa, przejawiającego się również umiłowaniem ojczystego krajobrazu. Kolejny fragment podkreślający piękno przyrody, a także jej znaczenie dla życia człowieka, znajdujemy na początku księgi VIII („Zajazd”) w opisie „koncertu wieczornego”. Koncert ten „gra” natura dla człowieka. Obraz wsłuchanych w odgłosy wydawane przez niebo (owady) i ziemię (żaby) ludzi uwydatnia nierozerwalny związek człowieka z naturą, jego od niej zależność, podkreśla jedność, którą stanowią. Współzależność przyrody i ludzkich losów widoczna jest również po bitwie z Moskalami. Mająca miejsce gwałtowna burza, która niszczy drogi, zrywa mosty, uniemożliwiając w ten sposób rozejście się po okolicy wieści o tym, co się stało, na swój sposób pomaga człowiekowi „współdziałania” z nim. Wreszcie w księdze XI („Rok 1812”), zaczynającej się od słów: „O roku ów! Kto ciebie widział w naszym kraju!”, ukazał Mickiewicz obraz natury przeczuwającej wraz z człowiekiem niepokój i wagę nadchodzących wydarzeń. Cała przyroda (bydło, ptaki, niebo, ziemia) trwożnie oczekuje tego, co ma się wydarzyć. W ten sposób oddał poeta ważny dla Polaków czas wyprawy Napoleona na Moskwę, która miała przynieść upragnioną niepodległość. Krajobraz litewski staje się tłem dla ważnych wydarzeń, nastrój panujący w przyrodzie oddziałuje na nastrój ludzi, i odwrotnie: emocje przeżywane przez bohaterów odzwierciedlone są w opisach natury, ukazujących jej barwy, kształty, ruchy, głosy, wydawane przez nią szmery i zapachy. Mickiewicz często posługuje się personifikacją w opisach przyrody. Zabieg ten tworzy wrażenie, iż ona żyje (marchew ma warkocze, bób- oczy, kapusta- sędziwe łysiny). Wszystkie te, bardzo sugestywne, „mieniące się” przed oczami czytelnika barwy, stosowane w opisach przyrody, sprawiają, iż mówi się o ich „malarskości”. Opisy wschodu i zachodu słońca, różnorodnych chmur, całej przyrody ojczystej stanowią arcydzieło literatury polskiej. 11. Budowa utworu, język styl, środki artystyczne “Pan Tadeusz” rozpoczyna się inwokacją adresowaną do Litwy, kończy zaś “Epilogiem” w formie wiersza, którego podmiotem lirycznym jest emigrant z nostalgią wspominający “Kraj lat dziecinnych”. Narrator “Pana Tadeusza” jest obiektywny i wszechwiedzący, generalnie na nie należy do świata przedstawionego. Konwencję te łamie dopiero ostatnie zdanie “I ja tam byłem…”. Utwór podzielony jest na dwanaście ksiąg, pisanych regularnym trzynastozgłoskowcem, ze średniówką po siódmej sylabie. Styl utworu jest podniosły, język obfituje w kosztowne przenośnie, porównania i inne środki artystyczne, tworzące efekt “malarskość opisów”. Niemało w nim też humoru, a nawet delikatnej ironii w piętnowanie ludzkich przywar, co podporządkowane jest patriotycznej idei utworu. 12. Konteksty i nawiązania “Pan Tadeusz”, jako epopeja, wzorowany jest na eposach do “Pana Tadeusza” zauważyć można w “Latarniku”, noweli o tematyce patriotycznej autorstwa Henryka Sienkiewicza. Przełomowym wydarzeniem jest w niej moment, kiedy jej bohater, Skawiński, polski emigrant, otrzymuje przesyłkę zawierającą “Pana Tadeusza”, zapomina zapalić latarnie, traci pracę i musi na nowo rozpocząć żywot nawiązania dostrzegamy w obrazie Nawłoci, szlacheckiego dworu przedstawionego w “Przedwiośniu” Stefana Żeromskiego. Życie rodziny Wielosławskich przypomina spokojny żywot mieszkańców Soplicowa, zaś kreacja Karoliny Szarłatowiczówny nasuwanie do parte skojarzenie z Mickiewiczowską bohaterów “Nad Niemnem” Elizy Orzeszkowej można zestawić ze szlachtą z Dobrzyna, a Korczyn z ziemiańskiego dworu, którego inspiracją może być dwór soplicowski znajdziemy także “Ferdydurke”. Gombrowiczowskie Bolimowo jest jednak parodią tego motywu, stanowi satyrę na obyczajowość odważnym, ale udanym przedsięwzięciem jest przeniesienie przez Andrzeja Wajdy epopei Mickiewicza na ekran- film “Pan Tadeusz” z 1999 roku. 13. Główne wątki w utworze a) wątek patriotyczny- najważniejszy wątek akcji związany z postacią księdza Robaka; dotyczy konspiracyjnej działalności bohatera, przygotowania na Litwie zbrojnego powstania przeciw Moskalom w obliczu zbliżającej się inwazji Napoleona na wątek sensacyjny- najciekawszy wątek fabuły (retrospekcja!) i akcji; dotyczy sporu o zamek Horeszków zapoczątkowanego przed ok. 20 laty tragiczną śmiercią Stolnika zastrzelonego przez szlacheckiego watażkę – Jacka Soplicę (starszego brata Sędziego).c) wątek miłosny- najzabawniejszy wątek akcji: dotyczy perypetii miłosnych Tadeusza, Telimeny, Zosi i Hrabiego 14. Wątki poboczne, ubarwiające środki epopei a) wątek sporu Asesora z Rejentemb) wątek biesiadny (wszystkie śniadania, wieczerze, bigosy, uczty)c) wątek meteorologiczno-przyrodniczy (czyli wschody i zachody słońca, burze, mgły itp.)d) wątek muzyczno-taneczny (koncerty Wojskiego i Jankiela, polonez)e) wątek tradycji szlacheckiej (opisy tradycyjnych strojów, sprzętów, rozrywek, ceremonii itp.) << Pan Tadeusz – streszczenie i opracowanie Bohaterem w „Panu Tadeusza” jest szlachta jako pewna grupa społeczna, dlatego mamy do czynienia z bohaterem zbiorowym. Sędzia Soplica jest opiekunem Tadeusza, swojego bratanka. Jego bratem jest Jacek Soplica, choć ten nie pamięta go z czasów dzieciństwa. Jest kawalerem, ponieważ jego ukochana (córka Wojskiego) zmarła. Jest gospodarzem w Soplicowie i stanowi wzór do naśladowania. Świetnie zarządza majątkiem – wsłuchuje się w rytm przyrody i potrzeby mieszkańców. To roztropny i mądry człowiek. To prawdziwy patriota, u którego w domu na każdym kroku można dostrzec oznaki miłości do ojczyzny (portrety bohaterów narodowych, zegar grający „Mazurek Dąbrowskiego”). Bywa porywczy, ale w tym wszystkim dobro kraju stawia zawsze na pierwszym miejscu. Tadeusz Soplica – bratanek Sędziego, syn Jacka Soplicy. Nie ma kontaktu z ojcem (nie wie, że jest nim ksiądz Robak). Imię otrzymał na cześć Tadeusza Kościuszki. Akcja utworu rozpoczyna się w chwili, gdy dwudziestoletni Tadeusz wraca do Soplicowa po nauce w Wilnie. Początkowo jego ojciec życzył sobie, by Tadeusz służył w wojsku, jednak zmienił zamiar i postanowił, że powinien zostać w gospodarstwie i się ożenić. Młody chłopak szybko angażuje się emocjonalnie w relacje, bywa zagubiony. Początkowo nawiązuje romans z Telimeną, gdy orientuje się, że jego serce kieruje się w stronę Zosi, jest gotowy umrzeć z miłości. Po bitwie z Rosjanami (skutku zajazdu) zaciąga się do Legionów Polskich, gdzie okazuje się dobrym żołnierzem. Zostaje przyjęty przez Zosię. Jacek Soplica – ojciec Tadeusza, ksiądz Robak. Jego historię poznajemy z dwóch źródeł: z opowieści Gerwazego (tu jawi się jako zapalczywy, porywczy i mściwy szlachcic, któremu zachciało się zostać zięciem Stolnika) i ze spowiedzi samego Jacka tuż przed śmiercią. Soplica był szlachcicem, który przewodził całej rodzinie Sopliców – był charyzmatyczny i ludzie na sejmikach głosowali zgodnie z jego wolą. Taka popularność sprawiła, że zaczął bywać w zamku Stolnika (ten liczył na poparcie jego i jego bliskich) i zakochał się w jego córce. Ewa również kochała Jacka. Stolnik nie zgodziłby się na to małżeństwo i swatał Ewie innego mężczyznę. Z bólu i rozpaczy Jacek zaczął pić. Poślubił pierwszą napotkaną kobietę – z tego związku narodził się Tadeusz. Targany emocjami przyszedł pod zamek Stolnika w czasie najazdu Moskali (nie planował tego w żaden sposób). W afekcie zastrzelił Stolnika. To miało dla niego przykre konsekwencje – ludność uznała go za zdrajcę, myślano, że przyłączył się do Rosjan (do wroga). Opuścił Soplicowo i rozpoczął pokutę. Przywdział habit i pod imieniem Robak zaczął działać na korzyść ojczyzny. Przeszedł wielką przemianę i całą resztę życia poświęcił na walkę i przygotowanie powstania w kraju. Jako pokutę obiecał nie wyjawić Tadeuszowi swojej tożsamości. Został zrehabilitowany dopiero po śmierci. Telimena – mniej więcej czterdziesiestoletnia kobieta spokrewniona z Soplicami; coś łączy ją też z Horeszkami, ale nie jest to doprecyzowane. Jest opiekunką Zosi. To kobieta światła, obyta ze światem, zakochana w Petersburgu i życiu na wysokim poziomie. Kokietuje Tadeusza, później Hrabiego, w końcu wychodzi za mąż za Rejenta, któremu nakazuje porzuć styl szlachecki na rzecz francuskiej mody. Wojski Hreczecha – daleki krewny Sędziego, jest autorytetem w sprawach myślistwa; wraz z córką mieszka w Soplicowie; to on opowiada różne historie, anegdoty – jest prawdziwym gawędziarzem. Woźny Protazy Brzechalski – były woźny sądowy, pomaga Sędziemu w codziennych obowiązkach jak jego służący. Całym sercem stoi po stronie Sopliców w sporze o zamek. Jest oponentem Gerwazego. Zosia Horeszkówna – córka Ewy Horeszkówny (ukochanej Jacka), sierota, którą opiekuje się Telimena. Ma czternaście lat. Jest bardzo ładna, ale skromna. Zakochuje się w Tadeuszu, ale przed jego wyjazdem nie chce od niego żadnych zobowiązań, by mógł sprawdzić, czy uczucie nie minie. Na zaręczynach ubrana jest w tradycyjny strój litewski, co oznacza przywiązanie do obyczajów – nie podąża za nową modą. Hrabia – spokrewniony z Horeszkami, jedyny ich spadkobierca. Jest dziwakiem, marzycielem. W zamku widzi piękno, nie stąpa na tyle twardo po ziemi, by policzyć koszty jego utrzymania. We wszystkim widzi plastyczność obrazu, poetyckie piękno. Uwielbia wszystko, co zagraniczne (stroje, drzewa, niebo). Początkowo widzi w Zosi nimfę (do momentu rozmowy). Unika przemocy. Zaciąga się do Legionów i okazuje się świetnym żołnierzem. Gerwazy Rębajło (Klucznik) – wierny sługa Horeszków. Na jego rękach umarł Stolnik. Poprzysiągł wytępić ród Sopliców – jest niezwykle pamiętliwy i mściwy, a nienawiść wyniszcza go od środka. Jest właścicielem miecza zwanego Scyzorykiem. To on organizuje zajazd, który niweczy plany powstańcze księdza Robaka. Po wysłuchaniu spowiedzi Jacka Soplicy wybacza umierającemu to, że zabił jego pana. Asesor – naczelnik policji; myśliwy, właściciel Sokoła – charta. Rejent Bolesta – znajomy Sędziego, myśliwy, właściciel Kusego – charta, zaręcza się z Telimeną. Przez cały utwór między Asesorem i Rejentem trwa spór o to, który z ich psów jest lepszym psem myśliwskim. Podkomorzy – to on ma rozsądzić spór o zamek toczony między Sędzią a Hrabią, jest przyjacielem domu Sopliców. Maciej Dobrzyński – ma ponad 70 lat, jest przedstawicielem szlachty zaściankowej (zubożałej), mądry, szanowany (zwany Kurkiem na kościele – przez zmiany stronnictw, Maćkiem nad Maćkami, Zabokiem – mimo że nie walczył chwytał często „za bok” by chwycić broń). Jankiel – Żyd, karczmarz, patriota. Pięknie gra na cymbałach. Szlachta dobrzyńska – to wszyscy mieszkańcy zaścianka – Dobrzyna; są podatni na manipulację, porywczy – to ich Gerwazy namawia do zajazdu na Soplicowo. Major Płut – Polak, który wstąpił do wojska rosyjskiego i jest bardziej rosyjski niż sami Rosjanie; jego oddział stacjonuje w okolic Soplicowa. Zostaje zamordowany przez Gerwazego po zakończeniu bitwy. Kapitan Nikita Ryków – Rosjanin, który jest serdeczny wobec Polaków; musi słuchać rozkazów, ale przy tym pozostaje człowiekiem; to z nim zostaje załagodzona sytuacja po bitwie. << Pan Tadeusz – streszczenie i opracowanie Najlepsze notatki i opracowanie do Pana Tadeusza na

ksiądz z pana tadeusza